Przejdź do głównej zawartości

Numidia i jej cywilizacja- czyli o przodkach Imazighen

W starożytności Algieria była znana jako Królestwo Numidii a jej mieszkańcy byli nazywani Numidyjczykami i Imazighen (liczba pojedyncza-Amazigh) co oznacza ,,ludzie wolni”.

Jednak zanim o Numidii, to pierwszą obecną cywilizacją w Algierii była cywilizacja neolityczna (charakteryzująca się udomowieniem zwierząt i rolnictwem na własne potrzeby). Rozwinęła się ona w saharyjskim i śródziemnomorskim Maghrebie między 6000 a 2000 rokiem p.n.e. Jest bogato przedstawiona na malowidłach jaskiniowych Tassili n’Ajjer w południowo-wschodniej Algierii.

Aby jednak zidentyfikować „cywilizację” w bardziej zorganizowanym i wpływowym sensie, trzeba opowiedzieć o cywilizacji numidyjskiej. Zanim powstała Algieria, istniała bowiem Numidia.

Cywilizację numidyjską można uznać za pierwszą wielką, zorganizowaną cywilizację Algierii, z rozwiniętą organizacją społeczną, gospodarczą i militarną.

Numidyjczycy zamieszkiwali tereny odpowiadające dzisiejszej Algierii oraz część Tunezji i Maroka. Byli podzieleni na plemiona i klany. Fizycznie nie można ich było odróżnić od innych rdzennych mieszkańców wczesnej Afryki Północnej.

Numidyjczycy mieli bogatą i dobrze rozwiniętą kulturę już na długo przed przybyciem Fenicjan i Kartagińczyków. Mieszkali w społecznościach rolniczych, hodowali bydło i wytwarzali narzędzia kamienne.

Nazwa „Numide” najprawdopodobniej pochodzi od berberyjskiego słowa isanas lub asnam, oznaczającego „ludzie gór”. Nazwa ta odzwierciedla ich sposób życia i siedlisko, głównie w górach i na płaskowyżach dzisiejszej Algierii.

Historycy greccy i rzymscy, tacy jak Herodot czy Juliusz Cezar, używali terminu „Numidianie” w odniesieniu do Imazighen- Berberów zamieszkujących ten region. Opisali ich jako potężnych jeźdźców i wojowników, którzy prowadzili wojny o niepodległość.

Przed przybyciem Rzymian Numidyjczycy w VIII wieku p.n.e. znajdowali się pod wpływem Kartaginy- potęgi morskiej i handlowej zlokalizowanej na terenach dzisiejszej Tunezji.

Numidyjczycy dostarczali żołnierzy, zwłaszcza jeźdźców, którzy słynęli ze swojej mobilności i skuteczności w walce, odegrali oni kluczową rolę w kampaniach wojskowych Kartaginy.

W okresie rzymskim Afryka Północna, w tym Numidia, została włączona do Cesarstwa Rzymskiego od 46 roku p.n.e. Stała się zamożnym regionem dzięki rolnictwu (pszenica, oliwa z oliwek) i romanizacji wraz z budową miast takich jak Timgad i Cirta (dzisiejsze Constantine).

Chociaż region został spacyfikowany, doszło do buntów, takich jak bunt Tacfarinasa (17-24 n.e.). Numidia pozostała gospodarczym i militarnym filarem Cesarstwa aż do przybycia Wandali w V wieku.

W okresie islamu Numidia była stopniowo włączana do imperium muzułmańskiego. Imazighen-Berberowie czyli potomkowie wcześniejszych Numidyjczyków, masowo przeszli na islam (wcale jednak nie dobrowolnie i nie wszyscy), tworząc nową tożsamość berberyjsko-islamską. Dynastie berberyjskie, takie jak Aghlabidowie, Fatymidzi i Zianidzi, odegrały kluczową rolę w historii regionu, wywierając głęboki wpływ na kulturę, społeczeństwo i dziedzictwo Algierii.

Cywilizacja numidyjska, choć starożytna, pozostawiła w Algierii żywe dziedzictwo w postaci stanowisk archeologicznych i silnego wpływu na tożsamość Imazighen.

Potomkami Numidyjczyków w Algierii są Imazighen rozproszeni w regionach takich jak Kabylia (Kabylowie), Aures (Chaouis), M’zab (Mozabitowie) i Hoggar (Touaregowie).

Pewne praktyki rolnicze i tradycyjny styl życia, odziedziczone po tej epoce, nadal pozostają na obszarach wiejskich, ukazując ciągłość części ich kultury w dzisiejszej Algierii.

Ich opór wobec zewnętrznych imperiów, takich jak Kartagina i Rzym, pokazuje silną tożsamość i zdolność do samoobrony, przedstawiając Imazighen jako pierwszych prawdziwych historycznych „Algierczyków”.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Kuchnia algierska w pigułce

Prawdziwa kuchnia algierska jest aromatyczna i obfituje w różne przyprawy i zioła które nadają niesamowity smak i aromat przygotowywanym potrawom. Algierska kuchnia dziedziczy kulinarne tradycje berberskie, francuskie, hiszpańskie i otomańskie. Bazuje na świeżych i nie przetworzonych produktach- baraninie, jagnięcinie, drobiu, wołowinie (na pustyni popularne jest mięso wielbłąda), rybach (np.sardynki, dorada, miecznik, tuńczyk) i owocach morza (np.krewetki, mule, kalmary). Na owocach np. świeżych figach, owocach opuncji figowej, daktylach. Daktyle właściwie je się zarówno świeże jak i suszone. Algierczycy lubią je przegryzać jako przekąskę a także przygotowywać z nich różne słodkości. Prawie każde danie zawiera dużą ilość warzyw, zwłaszcza bakłażanów, cukinii, pomidorów, ziemniaków, słodkiej papryki, selera, ciecierzycy. Popularne są oliwki- zarówno zielone jak i czarne. Jedzone w sałatkach i gotowane w różnych daniach. Skoro już mowa o oliwkach to koniecznie muszę wspomnie...

Języki w Algierii- w jakim języku mówią Algierczycy

Jeśli wydaje Wam się, że w Algierii ludzie posługują się klasycznym arabskim to jesteście w błędzie. Algierczycy bowiem uczą się go dopiero w szkole i nie używają go na co dzień. Języki w Algierii to dość skomplikowany temat gdyż w tym kraju  trzy główne języki jakimi posługują się ludzie to dialekt algierski (dardża), język tamazigh i język francuski. Do tego dochodzą także inne dialekty języka berberskiego (tamazigh).  Oryginalnym językiem Algierii był język berberski ponieważ to nie Arabowie lecz Berberowie (zwani inaczej amazigh) są rdzenną ludnością tego kraju. Berberski miał w Algierii (i ma nadal) różne dialekty. Arabski przybył do kraju gdy Algierię najechali Arabowie. To oni wprowadzili do Algierii kulturę arabską i islam. Kiedy kraj najechali i skolonizowali Francuzi, próbowali pozbyć się rodzimej kultury, a jednym ze sposobów, było narzucenie ludziom języka francuskiego. Po odzyskaniu niepodległości język arabski został ogłoszony językiem urzędowym. Zaś w 2...

Szorba- algierska zupa

Szorba- pyszna zupa z Algierii. Aromatyczna i przepyszna. Pachnąca obłędnie przyprawami. Niezwykle popularna zupa w tym kraju, na równi z harirą.  Występuje w kilku wersjach w zależności od regionu. Zazwyczaj gotowana na baraninie, chociaż wiele osób preferuje cielęcinę lub kurczaka. Na północy Algierii warzywa zmieniają się zgodnie z sezonami- latem cukinia lub bakłażany a wiosną groszek lub fasola. Niektórzy lubią szorbę bez dodatków, inni z kaszką frik (ze zmiażdżonej pszenicy durum) a jeszcze inni z drobnym makaronem vermicelli. W wielu wersjach, pod koniec gotowania dodaje się suszoną lub świeżą miętę. Na wschodzie Algierii zupa ta bywa nazywana ,,djari'' i ma gładką konsystencję. Szorba może być także ,,biała'' przypominająca z wyglądu nasz polski rosół. Podobnie jak jej ,,czerwona''wersja  występuje w kilku wersjach w zależności od regionu. W Algierze lubi się dodawać do niej cynamon, zaś na wschodzie kraju przyprawa ta rzadko występuje w sło...