Algierki w biznesie- zakładają i prowadzą własne firmy

Już ponad 192 000 kobiet w Algierii zarejestrowało działalność gospodarczą i prowadzi własne firmy. Są formalnie wpisane do rejestru handlowego i funkcjonują jako przedsiębiorczynie. Zakładają firmy w wielu branżach: od tradycyjnego handlu i usług (np. salony fryzjerskie, gastronomia), przez nowoczesne technologie, rolnictwo ekologiczne, po sektor kreatywny i kulturowy. Coraz więcej kobiet działa w obszarach innowacji, technologii i startupów.

Kobiety działają w wielu branżach: handel, gastronomia, moda, kosmetyki, usługi beauty, małe manufaktury, agencje marketingowe, technologie informatyczne, firmy usługowe, i przewozowe, branża hotelarska. Często zaczynają od działalności domowej lub mikroprzedsiębiorstw, co pozwala na elastyczne godzenie życia zawodowego i rodzinnego.

Ponad 192 000 kobiet, które przekroczyły często symboliczne, „zardzewiałe” progi świata biznesu – nadal zdominowanego przez mężczyzn. Kobiet, które powiedziały „tak” swojej ambicji, niezależności i marzeniom. Przedsiębiorczość kobiet, która wzrosła o ponad 20% w ciągu ostatnich pięciu lat, nie jest chwilowym zjawiskiem. To silna fala tworzona przez kobiety z różnych środowisk, regionów i doświadczeń.

Obecnie kobiety stanowią tylko 8% zarejestrowanych przedsiębiorców w Algierii. Ale każda nowa rejestracja to przełamanie bezruchu, każda kobieta, która sięga po niezależność, inspiruje inne. Każdy sukces to sygnał dla kolejnych, że też mogą spróbować.

Warto pamiętać, że ta historia nie zaczęła się dziś. Kobiety przedsiębiorcze istniały już w czasach osmańskich. W wąskich uliczkach medin sprzedawały tkaniny, perfumy, wypieki czy zarządzały dobrami przekazanymi w waqf (miały pod opieką lub administracją nieruchomości przekazane na cele społeczne lub religijne). Robiły to z godnością i zaradnością – choć rzadko trafiały do oficjalnych zapisów. Dziś Algierki działają otwarcie, pod własnym nazwiskiem, zarejestrowanym w urzędowych dokumentach.

Algieria, co warto podkreślić, należy do krajów Afryki Północnej najbardziej zaawansowanych pod względem dostępu kobiet do zakładania działalności gospodarczej. Potwierdza to raport Women, Business and the Law 2024 Banku Światowego, który pokazuje, że kobiety w Algierii mają pełne prawa do prowadzenia firm, zaciągania kredytów i wdrażania innowacji.

Według tego samego raportu, kobiety reinwestują aż 90% swoich dochodów w rodzinę, społeczność i otoczenie – podczas gdy w przypadku mężczyzn to ok. 30–40%.

„Reinwestowanie” oznacza, że kobiety większą część zarobionych pieniędzy przeznaczają na potrzeby dzieci (edukacja, zdrowie, jedzenie), utrzymanie domu (czynsz, rachunki, żywność), wspieranie innych członków rodziny (np. starszych rodziców), małe lokalne inicjatywy (np. zakupy u sąsiadów, pomoc sąsiadkom, wspieranie lokalnych szkół, działalność wspólnotowa).

W przeciwieństwie do tego, mężczyźni – statystycznie – częściej wydają większą część swoich dochodów na własne potrzeby (np. samochód, technologia, rozrywka), a mniejszą część trafia bezpośrednio do rodziny.

Oznacza to, że każda kobieca firma uruchamia pozytywny łańcuch zmian: lepsze warunki dla dzieci, większa sprawczość, niezależność i pewność siebie.

W Algierii istnieje coraz więcej programów rządowych i organizacji pozarządowych, które promują przedsiębiorczość kobiet — oferując szkolenia, doradztwo, mikrokredyty. Programy realizowane są m.in. przez ministerstwo handlu i małych przedsiębiorstw. 

Fundusz Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw często rezerwuje specjalne pule finansowe na wsparcie kobiet. Dodatkowo, programy mikrokredytowe, szczególnie skierowane do kobiet z obszarów wiejskich, umożliwiają dostęp do niewielkich kwot kapitału niezbędnego do rozwoju biznesu.

Niektóre regiony i gminy oferują ulgi podatkowe dla nowych firm prowadzonych przez kobiety oraz ułatwienia w procedurach rejestracji i dostępie do informacji o rynku, co jeszcze bardziej wspiera rozwój przedsiębiorczości kobiet.

Warto również podkreślić współpracę rządu z organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami międzynarodowymi, które zapewniają wsparcie finansowe i szkoleniowe. Projekty unijne i programy globalne aktywnie wspierają rozwój biznesów kobiecych w Algierii.

Do najważniejszych programów i funduszy należą: ●Ansej — narodowy program wsparcia samozatrudnienia i przedsiębiorczości młodzieży oraz kobiet, oferujący preferencyjne kredyty na założenie działalności gospodarczej. ●Fonds de Garantie des Crédits aux PME — fundusz gwarancyjny, który pomaga kobietom uzyskać kredyt w bankach, zmniejszając ryzyko dla instytucji finansowych. A także programy mikrofinansowania, często realizowane we współpracy z bankami islamskimi, dostosowane do specyfiki kulturowej i potrzeb kobiet.

Ciekawe inicjatywy podejmują też prywtane firmy. Na przykład w marcu 2022 roku firma telekomunikacja Ooredoo promująca innowacyjność i nowe technologie obchodziła Międzynarodowy Dzień Kobiet pod hasłem kobiecej przedsiębiorczości. Ooredoo ogłosiło rozpoczęcie konkursu tStart Women Entrepreneurship Challenge pod nazwą „Ooredoo Machrou3i” , konkursu skierowanego do kobiet z innowacyjnymi projektami, mającego na celu zachęcenie ich do zakładania własnych startupów.

Mimo postępów, kobiety wciąż zmagają się z barierami kulturowymi i społecznymi (np. nie traktowanie ich serio w biznesie, brak wsparcia ze strony męża), stereotypami, ograniczonym dostępem do kapitału, czasem trudnościami w pogodzeniu obowiązków rodzinnych z prowadzeniem firmy.

Dostęp do finansowania, choć formalnie zapewniony, bywa w praktyce ograniczony, zwłaszcza jeśli ich pomysły wykraczają poza tradycyjnie kojarzone z kobiecym biznesem branże, takie jak fryzjerstwo, rękodzieło czy opieka nad dziećmi. Banki i instytucje wspierające przedsiębiorczość często wykazują niechęć wobec projektów z zakresu technologii cyfrowych, doradztwa czy public relations, uznając je za zbyt ryzykowne i mało dochodowe. Preferencje instytucji finansowych wciąż skupiają się na udzielaniu kredytów na zakup surowców, co sprzyja wyłącznie określonym typom działalności – takim jak przetwórstwo spożywcze, krawiectwo czy usługi.

Dodatkowo, kobiety często skarżą się na wysokie oprocentowanie pożyczek i długi czas oczekiwania na decyzje. Przykładowo, popularna forma finansowania – zaliczka na fakturę (faktoring) – wiąże się z prowizją sięgającą aż 9%. Takie warunki skutecznie zniechęcają wiele kobiet do ubiegania się o wsparcie bankowe. W rezultacie często są zmuszone do samodzielnego finansowania swoich przedsięwzięć z własnych oszczędności lub przy wsparciu rodziny. To zwiększa ryzyko i sprawia, że niepowodzenie może oznaczać poważne konsekwencje finansowe.

Co więcej, złożoność procedur i biurokracja odbijają się szczególnie mocno na kobietach, które poza prowadzeniem firmy nadal w większości odpowiadają za dom i dzieci. Brak czasu i wsparcia instytucjonalnego czyni cały proces jeszcze trudniejszym.

Na koniec kilka znanych Algierek, które założyły i prowadzą duże biznesy:

● Rym Bakir

Założycielka i prezeska firmy zajmującej się technologiami informatycznymi oraz cyfrową transformacją w Algierii. Jest jedną z liderek promujących rozwój startupów technologicznych prowadzonych przez kobiety.

● Fatima Zohra Zerouati

Przedsiębiorczyni w sektorze energetycznym, założycielka firmy działającej w branży odnawialnych źródeł energii. Jej działalność jest ważnym przykładem kobiecego przywództwa w sektorze tradycyjnie zdominowanym przez mężczyzn.

● Nadia Kounda

Właścicielka jednej z największych firm zajmujących się produkcją kosmetyków naturalnych w Algierii. Promuje ekologiczną przedsiębiorczość i kobiece inicjatywy w branży beauty.

● Lila Ben Salah

Założycielka i CEO agencji marketingowej działającej na rynku algierskim i międzynarodowym. Znana z promowania równouprawnienia kobiet w biznesie oraz wsparcia dla młodych przedsiębiorczyń

● Salima Tlemcani

Założycielka marki modowej, która łączy tradycyjne algierskie wzory z nowoczesnym designem. Promuje kulturową tożsamość poprzez modę i wspiera kobiety-artystki.

● Nawal Boudiaf

Innowatorka i właścicielka startupu technologicznego specjalizującego się w aplikacjach edukacyjnych. Promuje wykorzystanie nowych technologii w edukacji w Algierii.

● Amina Hamdani

Współzałożycielka BioNeutra, firmy biotechnologicznej specjalizującej się w naturalnych rozwiązaniach zdrowotnych i farmaceutycznych. Jej praca w dziedzinie innowacji biotechnologicznych zdobyła szerokie uznanie za wkład w sektor opieki zdrowotnej w Algierii.

● Siham Benharoun

Założycielka L@bTech, inkubatora wspierającego startupy technologiczne w Algierii. Jej celem jest zmniejszenie cyfrowego dystansu poprzez wspieranie innowacji i młodych przedsiębiorczyń, zwłaszcza kobiet.

● Aicha Adjour

Założycielka Aizindja, firmy jubilerskiej celebrującej algierską kulturę poprzez ręcznie wykonane projekty. Jej działalność nie tylko oferuje pięknie wykonane biżuterię, ale także wspiera lokalnych rzemieślników, w tym wiele kobiet.  

● Leila Zerrouki

Założycielka Womenpreneur Initiative, platformy mającej na celu wspieranie kobiet-przedsiębiorczyń w Algierii i regionie MENA. Poprzez warsztaty, mentoring i możliwości sieciowania, inicjatywa wspiera kobiety w zakładaniu i rozwijaniu ich biznesów.