Lounès Matoub- zamordowany za głoszenie prawdy

25 czerwca 1998 roku, został zamordowany Lounès Matoub. Popularny algierski piosenkarz, poeta i działacz polityczny pochodzenia Kabylskiego (Berberyjskiego). Jest jedną z najważniejszych postaci w historii współczesnej Algierii, szczególnie dla społeczności Kabyli czyli Amazigh (berberyjskiej) grupy etnicznej zamieszkującej północną część kraju.

Stał się rzecznikiem sprawy Amazigh, demokracji, świeckości i praw człowieka w Algierii. Określał się jako feminista, ateista i zagorzały zwolennik wolności.

Jego twórczość od początku była silnie związana z tożsamością berberyjską oraz walką o prawa ludności Kabylskiej. Teksty Matouba dotyczyły takich tematów jak wolność słowa, tożsamość kulturowa, prawa człowieka, opór wobec władzy oraz krytyka islamizmu i autorytarnego rządu w Algierii.

Był gorącym orędownikiem laickości i demokracji. Otwarcie krytykował zarówno algierski reżim wojskowy, jak i islamskich fundamentalistów, co uczyniło go celem ataków. Mówił publicznie, że jest ateistą, co w konserwatywnej Algierii było aktem dużej odwagi. W swoich tekstach i wypowiedziach publicznych wielokrotnie krytykował religijny fundamentalizm, zwłaszcza islamizm polityczny, ale również sprzeciwiał się narzucaniu religii przez państwo.

Niektóre jego utwory zawierają mocno antyklerykalne treści, a jego postawa była wyraźnie antydogmatyczna i humanistyczna. Opowiadał się za laickim państwem, w którym religia nie ma wpływu na prawo ani edukację. Nie deklarował się jednak jako przedstawiciel jakiejś konkretnej filozofii antyteistycznej – jego ateizm był raczej elementem walki o wolność osobistą i myślową. W jednym z wywiadów powiedział: „Nie wierzę w żadną religię. Wierzę w człowieka, jego godność i wolność.”

Był zdecydowanym feministą i orędownikiem praw kobiet, co czyniło go jeszcze bardziej wyjątkowym w konserwatywnej, patriarchalnej rzeczywistości Algierii lat 80. i 90. W swojej twórczości i wypowiedziach otwarcie krytykował mizoginię, przemoc wobec kobiet i system patriarchalny, zarówno ten oparty na normach społecznych, jak i religijnych. Potępiał społeczne narzucanie kobietom hidżabu i przymusowe małżeństwa. W swoich piosenkach często opisywał cierpienie kobiet w społeczeństwie, które je ucisza i ogranicza. Wzywał do wyzwolenia kobiet jako warunku wyzwolenia całego narodu. Uważał, że nie może być wolności ani postępu bez równości płci. Mówił: „Islamizacja społeczeństwa zaczyna się od ciała kobiety. To dlatego kobieta musi być pierwszą, która się buntuje", „Boję się społeczeństwa, które uczy kobietę wstydu, a mężczyznę dumy z dominacji.”

W 1980 roku, w okresie Berberyjskiej Wiosny, śpiewał w Olimpii w mundurze wojskowym: jego głos stał się aktem oporu.

W 1988 roku został postrzelony przez siły bezpieczeństwa podczas zamieszek w Kabyli. W 1994 roku został porwany przez Islamski Front Ocalenia (FIS), a po trzech tygodniach został uwolniony, co uczyniło z niego symbol oporu wobec islamistów.

W 1995 roku opublikował Rebelle i otrzymał Nagrodę Wolności Wypowiedzi w Montrealu.

25 czerwca 1998 roku Matoub został zamordowany w pobliżu swojego rodzinnego domu. Oficjalnie oskarżono o to islamskich fundamentalistów, ale wielu Kabylów i działaczy na rzecz praw człowieka podejrzewa, że za jego śmiercią stały służby państwowe. Jego pogrzeb zgromadził setki tysięcy ludzi i przerodził się w manifestację polityczną.

Do dziś jest czczony jako męczennik i bohater narodowy w Kabyli. Jego piosenki są nadal popularne, a jego spuścizna żyje w walce o uznanie języka i kultury berberyjskiej oraz o prawa człowieka i wolność w Algierii.

Ma kilka pomników, murali i miejsc pamięci w Algierii, głównie w regionie Kabylia, który był jego ojczyzną i bastionem jego fanów oraz idei.

Najważniejsze miejsca pamięci Matouba:

●Pomnik w jego rodzinnej wiosce – Taourirt Moussa (niedaleko Tizi Ouzou). Znajduje się tam muzeum-mauzoleum, zbudowane przez jego rodzinę i Fundację Matouba Lounèsa. Można tam zobaczyć jego rzeczy osobiste, zdjęcia, instrumenty, a także dokumenty związane z jego życiem i walką polityczną. Przed muzeum stoi rzeźba Matouba oraz tablica pamiątkowa z jego cytatami.

●Murale i graffiti w miastach takich jak Tizi Ouzou, Béjaïa czy Larbaâ Nath Irathen, wiele murów zdobią portrety Matouba i cytaty z jego piosenek.

Rząd algierski nigdy nie uznał Matouba za bohatera narodowego, a jego postać jest kontrowersyjna dla władzy ze względu na jego laicyzm, berberyjski nacjonalizm i krytykę islamizmu. Pomniki i murale są więc oddolne i lokalne, tworzone przez społeczność Kabylów.

Co roku 25 czerwca w Kabyli organizowane są marsze i wydarzenia ku jego pamięci, często zakończone przy pomniku lub muzeum.

📌 Lubię tworzyć dla Ciebie – jeśli Ty lubisz to, co robię i cenisz sobie moją edukacyjną pracę, możesz postawić mi kawę na BuyCoffee. Twoje wsparcie pomaga mi tworzyć więcej wartościowych treści.

buycoffee.to/algieriamojaszczyptaorientu