Algieria- Moja Szczypta Orientu

,,Czarna Wiosna” to określenie dwóch ważnych wydarzeń w historii Algierii, które miały miejsce w regionie Kabylii, zamieszkiwanym głównie przez Kabylów, jedną z największych grup Amazigh (Berberów) i w Algierze. Ich celem było domaganie się uznania tożsamości Amazigh i nadania językowi tamazight statusu oficjalnego w Algierii. Obie „Czarne Wiosny” odnosiły się do fali protestów i starć z władzami, ale miały miejsce w różnych okresach i kontekstach. ●Czarna Wiosna 1980 (tzw. Berberska Wiosna) Wydarzenia miały miejsce w kwietniu 1980 roku. Głównie w Tizi Ouzou, ale też w innych miastach w Kabylii. Powodem były represje wobec berberyjskiej tożsamości i języka, arabizacja kraju i marginalizowanie języka oraz kultury Amazigh, którzy są rdzennymi mieszkańcami Algierii (zamieszkiwali tereny dzisiejszej Algierii długo przed przybyciem Arabów). Bezpośrednią iskrą było zablokowanie wykładu kabylskiego pisarza Moulouda Mammeriego, który miał mówić o poezji kabylskiej. 12 marca 1980 г. studenci Un...

Francuski dziennik informacyjny Mediapart opublikował w niedzielę efekty dochodzenia zatytułowane „Wojna algierska: rozkazy wojskowe o torturach”, oparte na dokumentach archiwalnych sięgających 1957 roku. Dochodzenie ujawnia, że tortury przeprowadzane przez armię francuską podczas algierskiej wojny o wyzwolenie były powszechną praktyką, zarządzoną na mocy ściśle tajnej instrukcji generała Raoula Salana, przeznaczonej dla wszystkich wysokich rangą oficerów armii francuskiej. Mediapart podaje, że po przeprowadzeniu testów w Algierze w 1957 r. generałowie zalecili powszechne stosowanie tortur. Śledztwo Fabrice'a Riceputiego wyraźnie wymienia generała Raoula Salana jako autora instrukcji dotyczącej „przesłuchań podejrzanych ”. Jak wynika z dokumentu, „wiążąca nota” zobowiązała francuskich dowódców wojskowych do ustnego wykonywania rozkazów, z zastrzeżeniem, aby nie pozostawiać żadnych pisemnych śladów tej dyrektywy. Wspomniany jest „staranny kamuflaż językowy” na polecenie autora notat...

Ulica i biblioteka we Francji nazwane na cześć algierskiej feministycznej pisarki, reżyserki i historyczki Assi Djebar, uważanej za najbardziej znaną i najbardziej wpływową pisarkę pochodzącą z północnej Afryki. Biblioteka we francuskim mieście Alençon nosi teraz jej imię. Algierską pisarkę uhonorowano również ulicą nazwaną jej imieniem w mieście Besançon. ,,Dziś, nazywając bibliotekę iminiem Assii Djebar potwierdzamy naszą chęć przekazania jej spuścizny tutaj, w sercu dzielnicy Perseigne w Alençon. Oddajemy cześć pamięci Assii Djebar i wszystkich tych, którzy walczyli i nadal walczą o swoje prawo do edukacji, do słowa, do wolności ” – oświadczył przy tej okazji burmistrz miasta. Prawdziwe imię i nazwisko Djebar to Fatima-Zohra Imalayène. Pisarka jest zdobywczynią 8 nagród literackich, jej twórczość tłumaczona jest na 23 języki. Jest kluczową postacią francuskojęzycznej literatury algierskiej XX i XXI wieku. We wszystkich swoich książkach i esejach opowiadała historię Algierii, swoją h...

W temacie zbrodni popełnianych przez kolonialną Francję w Algierii poruszano już tematy tortur, masakr, gwałtów, przesiedleń ludności, zabierania ziem i majątków, a nawet testów nuklearnych. Broń chemiczna jednak to temat, który pozostawał niezauważony przez media i polityków przez dziesięciolecia. 9 marca 2025 r., szwajcarska telewizja wyemitowała film dokumentalny „Algieria- sekcje broni specjalnej” w reżyserii Claire Billet i przy wsparciu naukowym historyka Christopha Lafaye, specjalisty w dziedzinie historii wojskowości. Dokument ujawnia użycie broni chemicznej przez armię francuską w latach 1954–1959 w Algierii, co stanowiło naruszenie Protokołu Genewskiego z 1925 r. Archiwa wojskowe, poruszające zeznania świadków i ocalałych oraz prowadzone śledztwo szczegółowo opisują ten mroczny rozdział francuskiej kolonizacji. Według Lafaye, armia francuska przeprowadziła od 8000 do 10 000 bombardowań chemicznych podczas wojny algierskiej. Historyk odnotował już 450 takich ataków skoncentrow...

We wtorek 25 lutego dziennikarz Jean-Michel Aphatie w programie RTL porównał zbrodnie kolonialne w Algierii do zbrodni nazistowskich z czasów II wojny światowej.  Powiedział ,,Francja co roku upamiętnia zbrodnie nazistowskie, ale co z masakrami kolonialnymi w Algierii? Co roku upamiętniamy masakrę w Oradour-sur-Glane, czyli masakrę całej wioski, ale sami zrobiliśmy ich setki w Algierii. Czy zdajemy sobie z tego sprawę?".  Komentarze Jeana-Michela Aphatiego na temat masakr dokonanych przez armię francuską w Algierii wywołały skandal na prawicy i skrajnej prawicy. Są to jednak fakty historyczne, z którymi nie można dyskutować, ponieważ armia francuska prowadziła wojnę nie tylko z FLN, lecz także przeciwko samej ludności Algierii, opierając się na strategii zbiorowego terroru. Wiązało się to z działaniami psychologicznymi, ale także z przemocą systemową: gwałtami, brutalnymi przeszukaniami, torturami i doraźnymi egzekucjami. Podczas wojny algierskiej armia francuska dopuszczała s...

Wedle islamu z postu w ramadanie zwolnieni są chorzy, podróżujący, małe dzieci, kobiety w ciąży, kobiety karmiące piersią, kobiety w trakcie połogu i te w trakcie miesiączki. No dobrze, ale co z tymi, którzy pościć po prostu nie chcą? Co z niepraktykującymi lub niewierzącymi? Wielu muzułmanów (nie tylko tych z Algierii) pości w ramadanie z własnej woli- niektórzy ponieważ są religijni i praktykujący, niektórzy bo ,,taka tradycja". Nie brakuje jednak i tych, którzy robią to ponieważ presja społeczna jest bardzo silna (a w przypadku nieposzczenia w miejscach publicznych również z powodu kar przewidzianych przez kodeks karny). Wiele rodzin i większa część algierskiego społeczeństwa patrzy bardzo nieprzychylnie na osoby, które odmawiają tej praktyki religijnej. Większość nieposzczacych po prostu się do tego nie przyznaje, co najwyżej najbliższym przyjaciołom a i też nie zawsze. Często bowiem takie deklaracje kończą się wysłuchiwaniem awantury rozkręconej przez rodziców lub innych czło...

Prosto z Algierii przywędrował do mnie krem El Mordjene. Krem jest produkowany w Oranie w Algierii przez rodzinną firmę Cebon. Smakuje identycznie jak białe Kinder Bueno! Dosłownie 1:1. W Algierii kremy te robią furorę na rynku, a firma ma bardzo dobry marketing. Rozpromowała krem El Mordjene za pomocą social mediów, głównie tik toka. Byłam ciekawa czy faktycznie jest on tak pyszny jak się wszyscy zachwycają, czy to tylko dobry marketing. Krem jest faktycznie przepyszny. Nie dziwię się, że jak trafił do Francji to spadła sprzedaż Nutelli! Ten krem (są też inne jego wersje smakowe) i pozostałe produkty tej marki cieszą się coraz większym powodzeniem w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie, ale także we Francji. Możecie sobie wejść na instagramowy profil Cebon i pooglądać ich produkty, tylko ostrzegam! Grozi to ślinotokiem. Myślę sobie, że totalnie mogłabym zostać polską ambasadorką tej marki 😉 Podoba mi się, że logo na wszystkich produktach tej algierskiej marki jest kobieta w tradyc...

Ramadan- miesiąc postu. Dziewiąty miesiąc kalendarza muzułmańskiego. Wedle islamu w tym miesiącu rozpoczęło się objawienie Koranu. Archanioł Gabriel ukazał się prorokowi Mahometowi, przekazując kilka wersów przyszłej świętej księgi islamu. Ramadan stanowi dla praktykujących muzułmanów czas wyjątkowy. To miesiąc samodyscypliny, refleksji, szczególnego kontaktu z bogiem. Poszczący doświadczając pragnienia i głodu mają za zadanie lepsze zrozumienie głodujących. Miesiąc ten powinien być wypełniony modlitwą, dobrymi uczynkami. Należy powstrzymać się od przeklinania, plotkowania i złośliwości. Czego nie wolno w ramadanie? Od świtu aż do zachodu słońca muzułmanom nie wolno spożywać żadnych pokarmów ani napojów, nie wolno palić tytoniu ani uprawiać seksu. Post- kiedy obowiązuje i kogo? Spożywa się dwa posiłki. Iftar po zachodzenie słońca i suhur przed świtem. Ostatni posiłek przed kolejnym dniem postu jada się przed świtem. Gdy usłyszy się wołanie do porannej modlitwy fadżr, należy powstrzymać...

Algierski pisarz Kamel Daoud zdobył po raz drugi w swej karierze najbardziej prestiżową i najstarszą nagrodę literacką we Francji- Nagrodę Goncourtów.  Daoud został nagrodzony za swoją poruszającą powieść „Hurysy" poświęconą bolesnej pamięci o wojnie domowej czyli Czarnej Dekadzie w Algierii. „Houris" (Hurysy) to w islamie wiecznie młode i piękne dziewice, przyobiecane jako nagroda dla wiernych (mężczyzn) w raju. Bohaterką książki jest Aube, młoda kobieta, której islamista poderżnął gardło w 1999 roku. Aube wie wszystko o Czarnej Dekadzie, ale nie może już o niej mówić, bo nie ma strun głosowych. Przypomina o tym blizna na jej szyi. Akcja dzieje się najpierw w Oranie, mieście, w którym pisarz pracował jako dziennikarz podczas wojny domowej. Następnie akcja przenosi się do taksówki, której kierowca zabiera Aube do wioski, właśnie tej w której pewnej nocy islamiści zabijali i podrzynali gardła. Książka jest zbiorem monologów wewnętrznych. Najpierw są to monologi Aube, która zos...

Napięcia między Francją a Algierią nie słabną. W rezultacie wydalenie Algierczyków znajdujących się w nieuregulowanej sytuacji lub podlegających OQTF jest praktycznie niemożliwe. Francja chce odsyłać, Algieria nie chce ich przyjmować. Aby umożliwić powrót Algierczyków, w szczególności w ramach OQTF, władze algierskie muszą wydać przepustki konsularne, czego odmawiają. Niewydanie przepustki konsularnej raczej nie jest normalne i odzwierciedla brak współpracy związany z problemami czysto dyplomatycznymi i politycznymi między oboma krajami Według rządu, w 2024 r. Przeprowadzono ok. 2500 wydaleń. Kiedy Francja chce usunąć Algierczyka z terytorium, wszystko, czego potrzebuje, to algierski dowód osobisty, aby Algieria zgodziła się go przyjąć z powrotem. Nie jest potrzebna przepustka konsularna. Często bywało tak, że wydalano Algierczyków bez ważnego paszportu lub przepustki konsularnej, gdy stosunki między Paryżem a Algierem były dobre. Dlatego jak mówią o tej sprawie prawnicy zarówno francu...

Spotkanie literackie zaplanowane na 24 października 2024 r. w księgarni Cheikh w Tizi Ouzou w Kabylii, gdzie pisarka Hédia Bensahli miała prezentować swoją książkę „Żydowska Algieria”, zostało odwołane pod naciskiem władz algierskich. Cenzura ta wydaje się być ściśle powiązana z ideologicznym stanowiskiem rządu, który odmawia uznania żydowskiego wymiaru historii Algierii. Marginalizuje alternatywne narracje historyczne, takie jak narracja społeczności żydowskiej, która była obecna na długo przed najazdem Arabów. Książka Hédii Bensahli śledzi długą obecność Żydów w Algierii, sięgającą ponad dwóch tysiącleci. Historia ta sięga długo przed podbojem arabskim, a duża część tej populacji miała korzenie Amazigh (Berberowie). Przed francuską kolonizacją Żydzi algierscy byli głęboko zintegrowani z tkanką społeczną i kulturową regionu, szczególnie w Kabylii, gdzie część populacji Żydów berberyjskich współistniała z innymi społecznościami lokalnymi. Książka Bensahli przywołuje to wymazane dziedzi...

Hirak był serią pokojowych antyrządowych protestów w Algierii trwających od 22 lutego 2019 do 20 marca 2020 roku w każdy piątek (zakończone z powodu obostrzeń ze strony władz pod pretekstem ochrony przed pandemią). Wielu Algierczyków pokładało w nim nadzieję na prawdziwe zmiany systemowe. Na ulice wielu algierskich miast (największe tłumy gromadziły się w stolicy) wychodzili zarówno mężczyźni jak i kobiety, dorośli, młodzież i emeryci, ludzie z różnych grup społecznych. Niosąc różne transparenty i algierskie flagi protestowali domagając się zmian- odejścia całego ówczesnego establishmentu politycznego, nastania prawdziwej demokracji, zakończeniu korupcji, wprowadzeniu zmian pro kobiecych i zmian w wielu ustawach. Sześć lat później społeczeństwo algierskie wciąż nie jest zadowolone. Middle East Eye informował o tym jak prosty hashtag Manich_Radi („Nie jestem zadowolony”), szeroko udostępniany w mediach społecznościowych, doprowadził wielu aktywistów do więzienia. Podobnym represjom podd...

Algierczycy są wśród najczęściej odrzucanych narodowości jeśli chodzi o wnioski wizowe do Polski: 60% odmów przyznania Algierczykom wiz do Polski w 2023 r. Według statystyk opublikowanych przez Schengen Visalnfo, Polska ma dość wysoki ogólny wskaźnik akceptacji wniosków, wynoszący 85%. Polska znalazła się na liście krajów z najniższym wskaźnikiem odrzucenia wniosków wizowych wśród krajów Schengen, jednakże nie wszyscy obcokrajowcy dostają wizy. Większość Algierczyków bowiem ma problem aby uzyskać ten dokument. Francja była najchętniej wybieranym kierunkiem przez Algierczyków- złożono 279 005 wniosków wizowych (na drugim miejscu Hiszpania, na trzecim Włochy, potem Niemcy i Belgia). Najmniej wniosków wizowych z Algierii wpłynęło do Czech bo tylko 572. ■ Współczynniki odrzuceń: • Państwa strefy Schengen odrzuciły 166 260 wniosków wizowych od osób z Algierii (wskaźnik odrzuceń 35,07%). • Malta miała najwyższy wskaźnik niewydania wizy wnioskodawcom z Algierii (8,78%) • Francja ILOŚCIOWO (sp...

Historia Żydów w Algierii sięga pierwszych wieków naszej ery, co najmniej od okresu rzymskiego. Kupcy żydowscy przybyli do Afryki Północnej wraz z Fenicjanami, na tysiąc lat przed islamem a pierwsi niewolnicy żydowscy i wygnańcy z Judei osiedlili się między Berberami wkrótce po zniszczeniu Drugiej Świątyni. Kilka plemion Berberów konwertowało wtedy na judaizm.  Kolejni Żydzi uciekli do Algierii z Hiszpanii w V i VI wieku i ponownie w XIV i XVI wieku. Osiedliło się też wielu Żydów z Półwyspu Iberyjskiego mieszając się z miejscową ludnością żydowską i wpływając na jej tradycje a w XIX w. przybyło wielu Żydów z Maroka. Od XVI w. Żydzi podlegali dhimmi- narzuconemu przez Imperium Osmańskie (termin w prawie muzułmańskim, który określa niemuzułmańskich poddanych państwa pod rządami muzułmańskimi).W 1830 r. po wroczeniu Francuzów zniesiono dhimmi. Żydzi wyrzekli się swoich sądów religijnych i podporządkowali się francuskim sądom, stosując prawo mojżeszowe (z ekspertyzą rabina).  W 18...

Kojarzycie te wysokie, dźwięczne okrzyki wykonywane przez kobiety w wielu kulturach i tradycjach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu? Zagharit (lub tighratin w języku tamazight) a potocznie ,,youyou", to tak zwane ululacje wykonywane w czasie ceremonii ślubnych, obrzezania chłopców, celebrowania świąt czy dobrych wieści, takich jak pomyślne zdanie matury czy obrona pracy magisterskiej lub w czasie powrotu pielgrzymów z Mekki. Jujanie wyraża się też na znak wielkiej dumy w czasie jakiegoś podniosłego wydarzenia, na przykład podczas kwalifikacji Algierii do Mistrzostw Świata 2010, Algierczycy obudzili się przy dźwiękach tych okrzyków i cieszyli się w ich rytmie. Są wyrazem radości, błogosławieństwa i duchowego wsparcia. Oznaczają też gratulacje (mabrouk po arabsku). W Algierii podczas wojny o niepodległość kobiety wydawały te okrzyki na znak wsparcia dla walczących, ale często też podczas ich egzekucji przez armię francuską, a także na znak tożsamości, nacjonalizmu czy odwagi i wsp...

Dzisiejsze życie małżeńskie w Algierii, tak jak i zresztą w innych krajach, zmieniło się drastycznie w porównaniu z przeszłością. Zmieniły się oczekiwania par – dawne tradycje i zwyczaje związane z małżeństwem nie są już przestrzegane tak, jak kiedyś. W Algierii w ciągu pierwszych 3 lat małżeństwa trzy na cztery pary rozwodzą się . Algierski Krajowy Urząd Statystyczny odnotował w 2023 r. 91 402 rozwodów z 278 664 małżeństw, co stanowi wskaźnik 33,5%. W 2017 roku było to 20% (68,000 rozwodów w stosunku do 349,544 małżeństw zawartych w tym samym roku). Większość sesji pojednawczych przeprowadzonych przez sędziów w celu pogodzenia małżonków zakończyła się niepowodzeniem. Najczęstsze przyczyny rozwodów w Algierii Wypisałam główne przyczyny rozwodów w oparciu o liczne artykuły na ten temat opublikowane w algierskich mediach, o opinie algierskich internautów i dane algierskiego Urzędu Statystycznego. Kolejność przypadkowa: 1. Różnice w mentalności, charakterach, podejściu do życia. Młode pa...

12 stycznia Amazigh (Berberowie)- rdzenna ludność Afryki Północnej obchodzą Nowy Rok. Życzenia składane są oczywiście w języku tamazight i brzmią Assegas Ameggaz. Yennayer (w języku tamazight- styczeń) to pierwszy miesiąc nowego roku i kalendarza agrarnego używanego od stuleci przez rdzenną ludność Afryki Północnej Amazigh (właściwie liczba mnoga Imazighen, chociaż potocznie przyjęło się mówić Amazigh. Amazigh to znaczy wolny człowiek).  Nowy Rok Amazigh związany jest z dawnymi czasami gdy w Egipcie intronizowany na faraona został Chachnaq, który był z pochodzenia Amazigh.  W 2017 r. prezydent Algierii ustanowił Yennayer (który zawsze obchodzony jest 12 stycznia) świętem narodowym i płatnym dniem wolnym od pracy. Algieria jest pierwszym krajem w Afryce Północnej, który uznał Nowy Rok Amazigh za oficjalne płatne święto narodowe. Ten dzień najbardziej hucznie obchodzony jest w regionie Kabylia i w stolicy. Odbywają się duże wydarzenia kulturalne. Organizowane są parady, tradycyj...