Przejdź do głównej zawartości

Mozabici w Algierii


Mozabici to grupa etniczna Amazigh (Berberów), mieszkająca głównie w północnosaharyjskim regionie Mzab w Algierii. Według danych jest ich między 150 000 a 300 000 osób.

Mozabici żyją głównie w pięciu oazach: Ghardaïa, Beni Isguen, El Atteuf, Melika i Bounoura, a także w dwóch odizolowanych dalej na północ: Berriane i El Guerrara.

Historia Mozabitów

W 767 r. perski przywódca Ibadi- założył królestwo Rustamid, co doprowadziło do przyjęcia ibadyckiej odmiany islamu przez większość populacji tej grupy. W 911 r. zostali wygnani na Saharę a w 1012 r. założyli niezależne państwo w M'zab. W 1012 r. dalsze prześladowania zmusiły ich do ucieczki do ich obecnego miejsca.

Jacy są Mozabici?

Posługują się językiem o nazwie tumzabt, jednak większość z nich zna także dialekt algierski. Mozabici wyznają islam w bardzo konserwatywnej odmianie ibadyckiej. Większość kobiet ubiera się w haik-białą tkaninę zakrywającą całe ciało i raczej większość z nich nigdy nie opuszcza wspólnoty. Mężczyźni natomiast są spotykani w całej Algierii, prowadzą małe firmy, często sklepy spożywcze, ale okresowo wracają do oazy. Mozabici wytwarzają różne wyroby rzemieślnicze, w tym ceramikę, wyroby mosiężne, biżuterię i dywaniki.

Społeczeństwo Mozabitów jest podzielone na kilka frakcji, które łączą kilka wielopokoleniowych rodzin. Każda frakcja ma na ogół swoją własną dzielnicę, cmentarz, tytułowego przodka i swoje dziedzictwo. Posiada radę społeczną, która ma swoje biuro zgromadzeń i która zarządza sprawami będącymi przedmiotem wspólnego zainteresowania. Spójność rodziny pozostaje niezwykle silna. Mozabici podkreślają swoją odrębność kulturową i dbają o swoją tradycje i tożsamość. Śluby zawierają tylko między sobą.

Mozabici stali się bardzo dobrymi handlarzami. Praca jest według nich obowiązkiem religijnym, ziemski sukces może opierać się jedynie na pracy, pobożności i szacunku dla nakazów Koranu. Edukacja jest dla nich bardzo ważna, stowarzyszenia kulturalne i szkoły koraniczne otrzymują bardzo znaczące dotacje. Dzięki dobremu wykształceniu udało im się opanować nowoczesne techniki biznesowe i rachunkowość.

Ghardaja i dolina Mzab a turystyka

Ghardaja-nazywana stolicą Mzab jest obecnie centrum produkcji daktyli oraz produkcji dywanów i ubrań. Wyrabiana jest tam także tradycyjna biżuteria i ceramika. Z kolei z oazy El Golea pochodzi znana w Algierii butelkowana woda. Mozabici zbudowali system nawadniania, dzięki któremu oazy stały się znacznie bardziej żyzne i zielone niż wcześniej.

Mzab jest jednym z miejsc w Algierii do którego organizuje się wycieczki. Moim zdaniem lokalni przewodnicy są potrzebni. Wskażą najlepsze jedzenie i miejsca, które warto zobaczyć. Ich znajomość historii, tradycji i architektury jest bezcenna. Apropo architektury- jest prosta, funkcjonalna, zaprojektowana z myślą o życiu wspólnotowym, ale z poszanowaniem prywatności. Jest źródłem inspiracji dla współczesnych urbanistów. Budynki są absolutnie niesamowite, zachęcam was do wpisania w wyszukiwarkę internetową hasła ,,ghardaia mzab". 

Będąc tam pamiętajcie o tym, żeby uzyskać zgodę na fotografowanie mieszkańców. Robienie zdjęć bez ich zgody (szczególnie kobiet) jest bardzo źle widziane i może skończyć się awanturą.

W 1982 r. Mzab trafiło na listę dziedzictwa światowego UNESCO jako nienaruszony przykład tradycyjnego siedliska ludzkiego, doskonale przystosowanego do środowiska.

Ciekawostka na koniec: Mozabici mają wiele etniczno-kulturowych i socjologicznych cech wspólnych z dwiema grupami z Maghrebu: Dżerbami z Tunezji i Soussis z Maroka. Przez to czasami określa się ich wszystkich mianem bliskich krewnych.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Kuchnia algierska w pigułce

Prawdziwa kuchnia algierska jest aromatyczna i obfituje w różne przyprawy i zioła które nadają niesamowity smak i aromat przygotowywanym potrawom. Algierska kuchnia dziedziczy kulinarne tradycje berberskie, francuskie, hiszpańskie i otomańskie. Bazuje na świeżych i nie przetworzonych produktach- baraninie, jagnięcinie, drobiu, wołowinie (na pustyni popularne jest mięso wielbłąda), rybach (np.sardynki, dorada, miecznik, tuńczyk) i owocach morza (np.krewetki, mule, kalmary). Na owocach np. świeżych figach, owocach opuncji figowej, daktylach. Daktyle właściwie je się zarówno świeże jak i suszone. Algierczycy lubią je przegryzać jako przekąskę a także przygotowywać z nich różne słodkości. Prawie każde danie zawiera dużą ilość warzyw, zwłaszcza bakłażanów, cukinii, pomidorów, ziemniaków, słodkiej papryki, selera, ciecierzycy. Popularne są oliwki- zarówno zielone jak i czarne. Jedzone w sałatkach i gotowane w różnych daniach. Skoro już mowa o oliwkach to koniecznie muszę wspomnie

Języki w Algierii- w jakim języku mówią Algierczycy

Jeśli wydaje Wam się, że w Algierii ludzie posługują się klasycznym arabskim to jesteście w błędzie. Algierczycy bowiem uczą się go dopiero w szkole i nie używają go na co dzień. Języki w Algierii to dość skomplikowany temat gdyż w tym kraju  trzy główne języki jakimi posługują się ludzie to dialekt algierski (dardża), język tamazigh i język francuski. Do tego dochodzą także inne dialekty języka berberskiego (tamazigh).  Oryginalnym językiem Algierii był język berberski ponieważ to nie Arabowie lecz Berberowie (zwani inaczej amazigh) są rdzenną ludnością tego kraju. Berberski miał w Algierii (i ma nadal) różne dialekty. Arabski przybył do kraju gdy Algierię najechali Arabowie. To oni wprowadzili do Algierii kulturę arabską i islam. Kiedy kraj najechali i skolonizowali Francuzi, próbowali pozbyć się rodzimej kultury, a jednym ze sposobów, było narzucenie ludziom języka francuskiego. Po odzyskaniu niepodległości język arabski został ogłoszony językiem urzędowym. Zaś w 2016 roku

Szorba- algierska zupa

Szorba- pyszna zupa z Algierii. Aromatyczna i przepyszna. Pachnąca obłędnie przyprawami. Niezwykle popularna zupa w tym kraju, na równi z harirą.  Występuje w kilku wersjach w zależności od regionu. Zazwyczaj gotowana na baraninie, chociaż wiele osób preferuje cielęcinę lub kurczaka. Na północy Algierii warzywa zmieniają się zgodnie z sezonami- latem cukinia lub bakłażany a wiosną groszek lub fasola. Niektórzy lubią szorbę bez dodatków, inni z kaszką frik (ze zmiażdżonej pszenicy durum) a jeszcze inni z drobnym makaronem vermicelli. W wielu wersjach, pod koniec gotowania dodaje się suszoną lub świeżą miętę. Na wschodzie Algierii zupa ta bywa nazywana ,,djari'' i ma gładką konsystencję. Szorba może być także ,,biała'' przypominająca z wyglądu nasz polski rosół. Podobnie jak jej ,,czerwona''wersja  występuje w kilku wersjach w zależności od regionu. W Algierze lubi się dodawać do niej cynamon, zaś na wschodzie kraju przyprawa ta rzadko występuje w sło